Drony a prawo polskie

Aktualności prawne:

Prawo lotnicze wspólne dla wszystkich

Wszystkich operatorów dronów niezależnie od charakteru odbywanego lotu (np. loty komercyjne, rekreacyjne, sportowe, inne) obowiązuje to samo prawo lotnicze. Jednak zasady wykonywania lotów mogą się różnić w zależności od tego, czy posiadamy świadectwo kwalifikacji UAVO (jest łatwiej) czy nie (niestety modelarze mają trudniej). Poza tym „droniarzy” obowiązuję dodatkowe rozporządzenia, które znoszą obowiązek przestrzegania niektórych praw i zasad, które obowiązują inny personel lotniczy (pilotów, lotniarzy, spadochroniarzy itd.). W gąszczu ustaw i rozporządzeń łatwo się pogubić, dlatego powstała ta strona – by nieco ułatwić odnalezienie się „młodym” operatorom dronów w nieco zawiłych zasadach wykonywania lotów bezzałogowcami.

Przed wykonywaniem jakichkolwiek lotów modelami RC /dronami należy przeczytać podstawowe informacje dotyczące klasyfikacji przestrzeni lotniczej oraz poznać przepisy obowiązujące w polskim prawie lotniczym.

Terminologia

  • Model latający – definicja stosowana do sytuacji, gdy urządzenie latające wykorzystywane jest w celach sportowo – rekreacyjnych;
  • Bezzałogowy statek powietrzny – definicja stosowana do sytuacji, gdy urządzenie latające wykorzystywane jest w celach zarobkowych;
  • Operator – osoba sterująca modelem latającym lub bezzałogowym statkiem powietrznym;

Odpowiedzialność operatora została określona prawnie w  Załączniku 6 (dla modeli latających) oraz Załączniku 6a (dla bezzałogowych statków powietrznych) do ROZPORZĄDZENIA MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 26 marca 2013 r.. Wg rozporządzenia operator BSP/modelu latającego:

  1. Zachowuje szczególną ostrożność, unika wszelkiego działania lub zaniechania, które mogłoby:
    a) spowodować zagrożenie bezpieczeństwa, w tym zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego,
    b) utrudniać ruch lotniczy,
    c) zakłócić spokój lub porządek publiczny, oraz
    d) narazić kogokolwiek na szkodę;
  2. steruje BSP/modelem latającym w sposób umożliwiający uniknięcie kolizji z innym statkiem powietrznym;
  3. zapewnia, że BSP/model latający, którym wykonuje lot, daje pierwszeństwo drogi załogowym statkom powietrznym;
  4. ponosi odpowiedzialność za decyzję o wykonaniu lotu oraz jego poprawność, a wyznaczenie i udział obserwatora w wykonywaniu lotów nie zwalnia go z odpowiedzialności za bezpieczeństwo wykonywanych operacji lotniczych;
  5. używa BSP/modelu latającego oraz urządzeń sterujących zgodnie z zaleceniami i ograniczeniami określonymi przez producenta, jeżeli zostały opublikowane;
  6. przed lotem dokonuje kontroli stanu technicznego BSP/modelu latającego;
  7. wykonuje loty jedynie BSP/modelem latającym, który jest sprawny technicznie.

Ubezpieczenia OC (Załącznik nr 7 do Rozporządzenia MTBiGM z 26 marca 2013r):

  • Załącznik (nr 7) określa wymagania dotyczące ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osób eksploatujących:
    lotnie, paralotnie, którymi jest możliwy start pieszy, spadochrony oraz bezzałogowe statki powietrzne
    o masie startowej do 20 kg, zwanych dalej „osobami eksploatującymi”, za szkody wyrządzone w związku
    z ruchem tych statków, zwanego dalej „ubezpieczeniem OC”, w szczególności zakres ubezpieczenia OC,
    termin powstania obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC oraz minimalną sumę gwarancyjną tego
    ubezpieczenia. (zaktualizowany punkt 1.1. w Załączniku nr 7 do Rozporzadzenia Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013.r);
  • Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, o którym mowa w pkt 6.1, osób eksploatujących bezzałogowe statki powietrzne o masie startowej od 5 do 20 kg, w zakresie szkód wyrządzonych osobom trzecim w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi równowartość w złotych kwoty 3 000 SDR. ( zaktualizowany punkt 9. w Załączniku nr 7 do Rozporzadzenia Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013.r);

SDR (Specjalne Prawa Ciągnienia) – rozumie się przez to międzynarodową jednostkę wymiany o charakterze pieniądza bezgotówkowego, określoną przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Podział przestrzeni powietrznej

Dokładny podział przestrzeni opisałem tutaj – w zasadach lotów dronów dla początkujących, chcących latać rekreacyjnie, zatem nie ma sensu powielać tych treści.

Dla nas – operatorów dronów – najistotniejsze będzie to, co dzieje w przestrzeni od ziemi do ok. 3km nad powierzchnią ziemi. Powyżej tego poziomu (dokładnie FL95=9500ft=2895m) na chwilę obecną nie mamy możliwości latania dronem.

Gdzie mogę latać dronem?

Zasady lotów rekreacyjnych dla osób nieposiadających świadectw kwalifikacji bardzo dokładnie opisałem tutaj – zapraszam.

Osoby, które chcą rozszerzyć swoje kompetencje a zarazem mieć możliwość latania nad obiektami i w miejscach, które są zabronione do lotów rekreacyjnych, powinny zainteresować się świadectwem kwalifikacji UAVO – dokumentem wydawanym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego potwierdzającym oficjalnie kwalifikacji operatora drona i służącym do wykonywania lotów tzw. „komercyjnych” czyli innych niż „rekreacyjne i sportowe”.

Mapa stref powietrznych w Polsce

Polecamy również korzystanie z:

Czy mogę latać poza zasięg wzroku (BVLOS)?

Tak, ale takie formalnie takie loty są możliwe w celach innych niż rekreacyjne i sportowe. Aktualnie do lotów BVLOS konieczne jest wydzielenie (poprzez zgłoszenie w ASM-2) osobnej strefy lub skorzystanie ze strefy MATZ udostępnianej przez wojsko po wcześniejszym uzgodnieniu szczegółów.

Akty prawne obowiązujące w polskim systemie prawnym oraz źródła dobrych praktyk:

  • Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków (Dz.U. z 2013 r. poz. 440) – tekst jednolity;
  • Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz.U. z 2013 r. poz. 1393);
  • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2013 r. poz. 627);
  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121);
  • Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553);
  • Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. Nr 90, poz. 631)
  • Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie przepisów technicznych i eksploatacyjnych dotyczących statków powietrznych kategorii specjalnej, nieobjętych nadzorem EASA (Dz.U. z 2013 r. poz. 524);
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 22 stycznia 2015 r. w sprawie przepisów ruchu lotniczego (Dz. U. poz. 141).
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 czerwca 2010 r. w sprawie zakazów lub ograniczeń lotów na czas dłuższy niż 3 miesiące (Dz. U. z dnia 16 czerwca 2010 r.);
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 listopada 2008 r. w sprawie struktury polskiej przestrzeni powietrznej oraz szczegółowych warunków i sposobu korzystania z tej przestrzeni (Dz.U. z 2014 r. poz. 351);
  • Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji (Dz.U. z 2013 r. poz. 664);
  • Lataj z głową – kampania informacyjna ULC: www.latajzglowa.pl;