Zapraszam na fotograficzno-opisową relację z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego 2023, który odbył się w Kielcach w dniach 5-8.09.2023 r. Relacja oczywiście dotyczy dronów oraz systemów antydronowych prezentowanych na MSPO.

Po raz kolejny miałem wielką przyjemność odwiedzić Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, który w tym roku został zorganizowany 31. raz. Już ubiegłoroczna jubileuszowa edycja (relacja z MSPO 2022 tutaj do poczytania) była mocno nasycona dronami na co z pewnością miał wpływ konflikt rosyjsko-ukraiński, w którym drony są bardzo powszechnie używane. W tym roku systemów bezzałogowych oraz antydronowych było jeszcze więcej, poniżej staram się przedstawić większość z nich. Zarazem zważając na tematykę strony Świat Dronów – skupiłem się tylko na systemach antydronowowych i latających bezzałogowcach pomijając inne – często bardzo ciekawe technologie.

Pierwsze co zaskoczyło na MSPO 2023 to… kolejki do wejścia. Poczułem się przez chwilę jak na Air Show Radom 2023, gdzie do kas trzeba było czekać nawet po 2-3h. Kolejki zaskoczyły, bo w uprzednich latach ich zwyczajnie nie było. Nic nie zmieniła akredytacja prasowa – swoje musiałem odczekać, na szczęście potrwało to „jedyne” 30-40 minut 😉

MSPO 2023 było tradycyjnie zlokalizowane wewnątrz hal konferencyjno-targowych kompleksu Targi Kielce SA jak również były ekspozycje zewnętrzne dla największego sprzętu (śmigłowce, czołgi, armaty, haubice, potężne radary, wozy dowodzenia i łączności itd.). W tym roku dobudowano dodatkową halę-namiot (hala E) o sporej powierzchni, łącznie było ich aż 8 plus wystawy na zewnątrz. Ogromny obszar o łącznej powierzchni 30 000 metrów kwadratowych i 614 wystawców z 33 krajów z całego świata. Miałem ambitny plan by obejść to wszystko w kilka godzin drugiego dnia MSPO i udało się (choć z pewnością nie obejrzałem wszystkiego tak dokładnie jak chciałem).

Poniżej zestawienie opisowo-fotograficzne większości (jak mi się zdaje) systemów BSP i anty-BSP, które udało mi się obejrzeć z bliska.

Skydio X2D oraz Teal 2 – Uniforce Tvprzemyslowa

Na stoisku firmy Uniforce Tvprzemyslowa, która swoje stanowisko miała zaraz przy wejściu do głównej hali MSPO, znalazły się zapowiadane wcześniej na SwiatDronow.pl drony dla służb: Skydio X2D oraz całkowita nowość – miniaturowy dron z termowizją Teal 2.

Autel Robotics (dystrybutor ACTION S.A. oraz Dilectro)

Pokaźne stoisko zewnętrzne miała firma Autel Robotics, znana z szerokie oferty dronów z serii EVO II, EVO Max i Dragonfish. Na MSPO 2023 – zgodnie z zapowiedziami oficjalnego i wyłącznego dystrybutora na Polskę: ACTION S.A. – swoją premierę miały dwa nowe modele Autel Titan (transportowy) i Autel Alpha z potężną kamerą z wieloma sensorami. Z bliska można było obejrzeć również stację dokującą Autel EVO Nest.

Drony Autel Robotics jako jedne z niewielu prezentowanych na MSPO 2023 można było zobaczyć faktycznie w locie. Trzeba przyznać, że Autel Dragonfish w wersji Pro oraz nowe Alpha i Titan z bliska robią duże wrażenie.

Puma 3 AE – firmy AeroVironment

Amerykański dron Puma 3 AE (All Environment) to płatowiec o rozpiętości skrzydeł 2.8 m, długości prawie 1.5 m i wadze 7 kg. Może operować w zasięgu 60 km i utrzymywać się w powietrzu przez 2.5 h. Start odbywa się z ręki lub z dedykowanej wyrzutni. Wersja AE – jak łatwo się domyślić z rozwinięcia akronimu AE – może operować w każdym środowisku. Jego głównym zadaniem jest rozpoznanie i obserwacja wskazanego obszaru. Aktualnie użytkowany jest przez USA i kilka innych krajów NATO. Został przystosowany do współpracy z amerykańską amunicją krążącą Switchblade 600 i Switchblade 300.

HAASTA – Łukasiewicz-ILOT i EUROTECH Sp. z o.o. (D-57)

HAASTA to system BSP w skład którego wchodzi płatowiec, stacja kontroli naziemnej oraz mobilna wyrzutnia pneumatyczna dla BSP. Sam dron ma rozpiętość skrzydeł równą 3,9 m, długość 2.9m, napęd hybrydowy (elektryczno-spalinowy) i długotrwałość lotu do 10 h. Służyć może zarówno jako maszyna wojskowa: do dalekiego rozpoznania, dywersji czy mylenia środków obrony przeciwlotniczej, jak również do cywilnych zadań: do obserwacji, przewozu ładunków, fotogrametrii.

Elementem, który od razu zwraca uwagę jest karabin maszynowy zamontowany od spodu BSP. Do startu i lądowania jest on chowany wewnątrz drona, może być również zastąpiony innym ładunkiem (np. bombami). Dziób drona z kamerą jest obrotowy (obraca się całą kamerą z gimbalem) by w fazie lądowania uchronić kamerę od rozbicia. Lądowanie HAASTA odbywa się bowiem poprzez przyziemienie na „brzuchu”.

ITWL

Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych na stoisku B-42 zaprezentował bezzałogowiec „Duch” (element systemu „Wizjer”) oraz AtraX – pionowego startu i lądowania.

Dilectro

Aeromind

Pelixar (konsorcjum) – system wsparcia ratownictwa pola walki

Producent BSP z Gdyni w ramach większego konsorcjum (Pelixar, MewaMed, AMZ Kutno, Kenbit, ASzWoj, Wim) na zewnętrznym stoisku tuż przy wejściu głównym do Hali E prezentował system wsparcia ratownictwa pola walki, na który składały się m.in. trzy różne drony wraz z wyposażeniem:

AP-FLYER

AP-FLYER zaprezentowała system antydronowy MADDOS, do zastosowań zarówno względem dronów bojowych jak i komercyjnych. MADDOS służy wykrywaniu i zwalczaniu dronów. Na stoisku prezentowane były również same drony AP-FLYER.

CDET – drony uderzeniowe z Ukrainy

Firma CDET zaopatruje armię ukraińską w drony już od 2015 roku. Na stoisku firmy został zaprezentowany UAV Hunter Killer 20 (HaKi-20) – dron kamikadze o zasięgu 1000 km. Waga HaKi-20 to niecałe 9 kg, wyposażony jest w aparat z 20-krotnym powiększeniem, lata z prędkością maksymalną do 172 km/h.

Grupa WB

Grupa WB zaprezentowała premierowo system poszukiwawczo-uderzeniowy Gladius, który wejdzie na wyposażenie Wojska Polskiego.

Na system Gladius składa się mobilna wyrzutnia dla drona zabudowana na pojeździe Waran 4×4 w wersji pick-up. Wyrzutnia służy do wystrzeliwania dronów rozpoznawczych FT-5 oraz rozpoznawczo-bojowych BSP-U i szkolnych BSP-U(T). Może też zostać przystosowana do obsługi innych BSP Grupy WB.

Wóz dowodzenia bazuje również na Waranie w standardowej zabudowie, mieści 4-5 żołnierzy, został wyposażony w cyfrowe systemy łączności zintegrowane z systemem dowodzenia i kierowania ogniem TOPAZ.

Umowa obejmuje dostawę czterech bateryjnych modułów bezzałogowych systemów poszukiwawczo-uderzeniowych Gladius wraz z pakietami szkoleniowym i logistycznym. Dostawa realizowana jest na potrzeby Wojsk Rakietowych i Artylerii (WRiA). Gladius pozwala rozpoznawać cele dla artylerii na dystansie ponad 100 kilometrów i potrafi je tez skutecznie zwalczać. Drony mogą wykonywać zadania nawet przez 14 godzin.

System Gladius dostał nagrodę Nagrodę Prezydenta RP dla produktów najlepiej służących podniesieniu poziomu bezpieczeństwa żołnierzy Sił Zbrojnych RP.

Grupa WB podczas MSPO 2023 pochwaliła się też zawarciem kontraktu z Wojskiem Polskim na dostawę prawie 1700 bezzałogowców FlyEye w najnowszej wersji. Producent podał, iż jest to jedyny na świecie dron tej klasy, który może wykonywać misje w środowisku bez wsparcia satelitarnych systemów nawigacyjnych. Ponadto jest to w pełni polski produkt – opracowany i produkowany w Polsce, nie zastosowano w nim żadnych technologii wschodnich ani zachodnich.

UMO Sp. z o.o.

Systemy antydronowe Skyfend

Skyfend to spółka zależna Grupy Autel, specjalizująca się w opracowywaniu i wdrażaniu najnowocześniejszych technologii antydronowych.

Gama produktów Skyfend obejmuje jammery (zakłócacze), sprzęt do wykrywania radarów, urządzenia fałszujące (spoofery), urządzenia śledzące (Tracer P do identyfikacji dronów/remote ID i Tracer S do wykrywania widma sygnału) oraz urządzenia C2 (command and control). Dzięki temu Skyfend może pomóc w stworzeniu silnego systemu obronnego antydronowego.

WITU – Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia

Widoczny na dwóch ostatnich fotografiach dron to „Giez”, który zgarnął Nagrodę Defendera podczas tegorocznego MSPO. „Giez” został opracowany przez Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia i firmę MSP InnTech. Jest to wystrzeliwany z wyrzutni rurowej dron-kamikadze, którym można atakować pojazdy, wozy opancerzone czy stanowiska dowodzenia.

WZL-2

JP-BC Unmanned Systems

Firma JP-BC opracowała kompletny system bezzałogowy OWLNEST składający się z dronów, stacji dokującej, systemu komunikacji MESH oraz oprogramowania do planowania i zarządzania misjami.

Elbit Systems i drony Skylark 3 oraz Skystriker

Quantum Systems

APS – Advanced Protection Systems

Bayraktar TB2 w polskich barwach (numer boczny 2809)

WOT – Wojska Obrony Terytorialnej

Skyfront Perimeter – najdłużej latające drony na świecie

Drony hybrydowe Skyfront Perimeter mogą latać od 5h (na standardowych zasobnikach) nawet do 13h bez przerwy. Do tego mogą nosić ładunek 10 kg (czas lotu 1h) lub np. 5 kg (czas lotu 3h).

Camcopter S-100 – austriacki helikopter bezzałogowy

…i wiele więcej

Podsumowując: Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego to gratka dla fanów szeroko pojętego sprzętu wojskowego. Od kilku ostatnich edycji (a tegoroczna byłą już 31-szą) na MSPO można obserwować wykładniczy wzrost ilości technologii BSP z naciskiem na drony rozpoznawcze i bojowe. Co raz więcej jest też systemów antydronowych co wydaje się całkiem zrozumiałe. Każdy fan bezzałogoców powinien choć raz odwiedzić MSPO – kolejne już za rok!

---