Dnia 23 lipca 2025 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał Ustawę z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw. Następnie ustawa została uchwalona przez sejm na pos. nr 37 dnia 25 lipca 2025 r. (miniony piątek). Zmiany zawarte w nowelizacji wpływają na poprawę warunków wykonywania lotów dronami, w przypadku gdy dron jest wyposażony w kamerę i rejestruje obraz z powietrza.

Przypomnijmy: Ustawa o obronie ojczyzny była problematyczna (nie tylko dla pilotów dronów, ale ich dotykała w szczególności) w związku z zawartym w niej art. 616a i „zakazami fotografowania, filmowania, utrwalania w inny sposób lub przesyłania danych obrazu obiektów” wyszczególnionych w ustawie. Problem wynikał z faktu, że część obiektów szczególnie ważnych znajdowała się na utajnionych listach, przez co obywatel mógł popełnić wykroczenie lub przestępstwo, nie mając świadomości, że przypadkiem w kadr zdjęcia lub ujęcia filmowego wszedł obiekt, który jest chroniony ustawowo.

Ponadto na liście obiektów chronionych znalazły się przeróżne budynki, które – jeśli zostały opatrzone znakiem zakazu fotografowania na ziemi tj. na ogrodzeniu danego obiektu – również nie mogły być częścią kadru filmu lub zdjęcia. Dla pilotów dronów filmujących lub fotografujących szerokie kadry z powietrza, które obejmują zwykle panoramę mogącą zawierać wiele takich obiektów, zakaz był sporym ograniczeniem, a zapisy ustawy powodowały stałe narażanie się na możliwość złamania prawa. Nieco więcej na ten temat opisałem w artykule z 4 kwietnia informującym o pojawieniu się rozporządzenia, które zawierało wzór zakazu fotografowania w związku z tą ustawą.

Art. 616a zmieniony ustawą, przyjętą przez sejm 25 lipca br. ma nowe brzmienie. Ust. 1, najważniejszy w kontekście wprowadzonego zakazu, brzmi:

1. Zakazuje się, bez zezwolenia, fotografowania, filmowania, utrwalania w inny sposób lub przesyłania danych obrazu obiektów, zajmowanych przez jednostki wojskowe lub służby specjalne, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2024 r. poz. 812, z późn. zm.), zwane dalej „służbami specjalnymi”, jeżeli zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz, zwanym dalej „znakiem zakazu fotografowania”, ruchomości oraz wizerunku osób, znajdujących się w tych obiektach.

To pierwsza ważna zmiana, która zakazem obejmuje jedynie obiekty zajmowane przez jednostki wojskowe oraz służby specjalne (ABW, AW, CBA, SKW, SWW) – jeżeli te zostały oznaczone znakiem zakazu fotografowania zgodnie z rozporządzeniem.

Druga ważna zmiana zaszła w ust. 2 tego samego art. 616a:

2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy:

1)     obiektów zajmowanych przez komórki organizacyjne tworzące urząd obsługujący Ministra Obrony Narodowej, ruchomości oraz wizerunku osób, znajdujących się w tych obiektach;

2)     realizacji zadań przez organy państwowe i samorządowe, służby, inspekcje, straże, oraz podmioty działające na ich rzecz w ramach realizacji tych zadań;

3)     obrazu stanowiącego jedynie szczegół całości, w szczególności takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza lub obraz zarejestrowany podczas przemieszczania się pojazdu;

4)     przedstawicieli administratora lub zarządcy nieruchomości dokumentujących stan techniczny obiektu;

5)     przedstawicieli delegacji zagranicznych;

6)     przeprowadzania konferencji lub nagrywania wywiadów na terenie obiektu;

7)     realizacji polityki informacyjnej resortu obrony narodowej;

8)     działalności weryfikacyjnej związanej z realizacją przez Rzeczpospolitą Polską zobowiązań wynikających z porozumień międzynarodowych dotyczących kontroli zbrojeń, rozbrojenia, nierozprzestrzeniania broni jądrowej oraz środków budowania zaufania i bezpieczeństwa;

9)     przeprowadzania procesów inwestycyjnych, prac remontowych, działań inspekcyjnych, audytowych i kontrolnych lub działań marketingowych realizowanych na terenie obiektu.

Szczególnie zapis z pkt. 3) jest istotny w kontekście filmowania i fotografowania z powietrza. Jeśli rejestrujemy dronem obraz o szerokim kadrze będącym np. krajobrazem, filmujemy zgromadzenie lub imprezę publiczną – zakaz z ust. 1 nie będzie dotyczył takiego obrazu. Dalsza części tego punktu to ukłon w stronę kierowców używających rejestratorów wideo w swoich samochodach.

Oczywiście w kolejnych ustępach została zachowana możliwość wnioskowania o filmowanie bądź fotografowanie obiektów objętych zakazem.

Zgodnie z Art. 9. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (w dzienniku ustaw). Ustawa póki co (na dzień 28.07.2025) nie widnieje w dzienniku ustaw, prawdopodobnie zacznie obowiązywać w połowie sierpnia.

Tekst nowelizacji ustawy dostępny jest tutaj:

• HTML: https://orka.sejm.gov.pl/proc10.nsf/ustawy/1270_u.htm
• PDF: https://orka.sejm.gov.pl/opinie10.nsf/nazwa/1270_u/$file/1270_u.pdf