W dniach 2-go i 4-go grudnia 2014 do konsultacji publicznych zostały przekazane dwa projekty rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju dotyczące bezpośrednio dronów w polskiej przestrzeni powietrznej. Pierwszy projekt (z 2.12.2014) dotyczy wyłączenia niektórych przepisów ustawy Prawo lotnicze dla niektórych statków powietrznych i dotyczy lotów dronami w zasięgu wzroku czyli VLOS. Z kolei drugi projekt (z 4.12.2014) dotyczy zmian wydawania świadectw kwalifikacji operatorów dronów (UAVO). Co to oznacza dla wszystkich latających dronami?

Jak zostało to ujęte w uzasadnieniu do pierwszego projektu „przedłożona nowelizacja wynika z potrzeby wprowadzenia zmian w zakresie dotyczącym modeli latających i bezzałogowych statków powietrznych”. Jak czytamy dalej w uzasadnieniu:

„Ten rodzaj statków powietrznych wymaga przemyślanych i opracowanych specjalnie na ich potrzeby regulacji, nie wszystkie bowiem zasady funkcjonujące w lotnictwie tradycyjnym mogą zostać zastosowane wprost do lotnictwa bezzałogowego.”

W końcu! Politycy zauważają, że przepisy lotnicze obowiązujące dla normalnego lotnictwa niestety nie sprawdzą się w przypadku latających modeli RC. Rozróżniono również „bezzałogowe statki powietrzne” do celów komercyjnych (np. drony do fotografii) od zwykłych „modeli latających” dla typowej rekreacji. W celu dostosowania polskich przepisów do unijnych podniesiono również MTOM (maksymalną masę startową) bezzałogowców latających w zasięgu wzroku (VLOS) z obecnych 25kg do 150kg. Co ciekawe z posiadania UAVO (świadectwa kwalifikacji operatorów dronów) zostaną wyłączone osoby używające do celów komercyjnych… balonów i latawców. W wyjaśnieniu do projektu czytamy:

„Z racji ich stałego połączenia z podłożem i bardzo ograniczonymi możliwościami sterowania nie będą wymagane uprawnienia do świadczenia usług z ich wykorzystaniem.”

Nowy projekt to również dobra wiadomość dla pilotów modeli FPV. Projekt wprowadza postać „obserwatora” (nie tylko „operatora”) i tym samym zakłada, że loty FPV będą możliwe w towarzystwie obserwatora, który będzie stale śledził „nieuzbrojonym okiem” model, natomiast sam lot będzie realizowany do wysokości 500 stóp (150m AGL, czyli nad terenem) i nie dalej niż 500m od operatora. Również modelarze latający klasycznymi małymi modelami bez FPV skorzystali by na projekcie ponieważ ułatwia on loty nawet w strefach CTR i ATZ: modelami do 0,5kg można byłoby latać w odległości 1km od granic lotniska i do wysokości 20m lub najwyższej przeszkody w odległości 100m od operatora, z kolei modelami powyżej 0,5kg ale poniżej 25kg można by było latać w CTR/ATZ w odległości 6km od granic lotniska i do wysokości 100m AGL. Również modele na uwięzi mogłyby latać do 100m AGL bez specjalnych pozwoleń w CTR/ATZ.

Z kolei w drugim zaproponowanym projekcie (a dokładniej w uzasadnieniu) dotyczącym świadectw kwalifikacji UAVO czytamy:

„Gwałtowny postęp technologiczny w obszarze bezzałogowych statków powietrznych sprawił, że obowiązujące rozporządzenie nie jest adekwatne do wykorzystywanego obecnie sprzętu bezzałogowego oraz zakresu usług jakie są nim świadczone.”

Dość istotny jest tu fragment poświęcony „samokształceniu się do uzyskania świadectwa”:

„Zmiana ta ma na celu zniesienie możliwości odbywania szkolenia lotniczego do uprawnienia podstawowego do lotów jedynie w zasięgu wzroku (VLOS) na zasadzie samokształcenia. Okazuje się bowiem (co potwierdziły prace Zespołu powołanego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego ds. bezzałogowych statków powietrznych), że w bardzo wielu przypadkach wymagana od operatora UAVO wiedza jest zbyt skomplikowana, aby osoba niezwiązana wcześniej z lotnictwem cywilnym mogła ją samodzielnie przyswoić i następnie zastosować w praktyce. Wprowadzenie obowiązku ukończenia szkolenia teoretycznego z podstaw prawa lotniczego, budowy przestrzeni powietrznej i bezpieczeństwa eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych wpłynie zatem pozytywnie na poziom wiedzy operatorów UAVO wykonujących w zakresie różnego rodzaju prace lotnicze.”

Tym samym wraz z wejściem drugiej ustawy na podstawie drugiego projektu z 4.12.2014 zostałby wprowadzony obowiązek przejścia szkolenia teoretycznego dla ubiegających się o UAVO. Ucieszą się również osoby i firmy, które będą próbowały uzyskać świadectwo instruktora INS(VLOS) szkolącego w lotach z widocznością. Zasady te byłyby znacznie bardziej uproszczone niż są teraz. Z kolei tradycyjne świadectwa wg nowego prawa byłyby ważne przez 3 lata po czym konieczne byłoby ponowne zdanie egzaminów, by przedłużyć ważność UAVO. W uzasadnieniu napisano:

„Częstsze kontrole wiedzy i umiejętności pozytywnie wpłyną na poziom bezpieczeństwa wykonywanych lotów.”

Projekt zakłada również zmniejszenie kategorii wagowych MTOM bezzałogowców, na które będą wydawane świadectwa kwalifikacji.

Wszystkie opisane powyżej zmiany to na razie jedynie projekty przekazane do konsultacji publicznych, ale jeśli zostaną ostatecznie zatwierdzone i wprowadzone jako nowelizacje ustawy Prawo lotnicze, to zmienią one całkiem sporo w polskim prawie lotniczym dotyczącym małych i lekkich modeli latających oraz większych dronów komercyjnych.

Pełne projekty rozporządzeń można znaleźć tutaj:

• Art. 33 ust. 2 i 4 – z 2-go grudnia 2014 (dotyczy prawa lotniczego w kontekście modeli latających i bezzałogowców)
• Art. 104 ust. 1 – z 4-go grudnia 2014 (dotyczy świadectwa kwalifikacji)